ایمن تیک / مرکز کنترل فنی و ایمنی ساختمان

مجموعه ای از دتکتورهای دود، حرارت، سنسورهای شعله و گاز را سیستم اعلام حریق مینامند که به محض تشخیص دود و حرارت، سنسورها آلارم داده و خطر را اعلان مینمایند. با طراحی و اجرای درست این سیستم کمک بسیاری به افراد نموده تا از خطرات مالی و جانی مصون بمانند و زودتر متوجه حادثه شوند و اقدامات لازم صورت گیرد. اما متاسفانه در بسیاری از ساختمانها سیستم اعلام حریق بعد از چند ماه بلا استفاده میگردد و کارایی لازم را از دست میدهد.
حال به این موضوع میپردازیم اعلان حریق درسته یا اعلام حریق؟! اعلان به معنای ظاهر کردن و آشکار نمودن و اعلام به معنای هشدار دادن و آگاه ساختنست. در سیستم اعلان حریق چون آشکار کردن، آگاه ساختن اتفاق میافتد پس اعلان اصطلاح درست و صحیحست. همچنین برای وسایلی مثل آژیر و فلاشر میتوانیم از اصطلاح اعلام بهره ببریم. در این سیستم بطور عمومی این دو واژه یکیست و معنی مشترک دارند. از مهمترین دلایل اصلی نصب و اجرای سیستمهای اعلام حریق تشخیص آتش سوزی زود هنگام در مراحل اولیه بدون حضور افرادست. با توجه به طراحی سیستم میتوان به آتش نشانی خبر یا اطلاع داد و یا از سیستم خاموش کننده اتوماتیک کمک گرفت.

انواع سیستم اعلام حریق

سیستم اعلام حریق دارای سه نوع میباشد:

الف- متعارف یا معمولی
ب- وایرلس یا بیسیم
ج- آدرس پذیر

الف: سیستم متعارف یا کانونشنال:

این سیستم فقط آتش را میتواند مشخص کند و مابقی چیزها مثل گرد و خاک، دود، بخار و غبار را نمیتواند تشخیص دهد. بیشتر در فضاهای کوچک مثل مغازه و رستورانها کارایی دارد. نصب این سیستم به دو روش اجرا میگردد: آژیر یا زنگ مخصوص زون و دیگری همزمانی کلیه آژیرها یا زنگها. در واقع این سیستم شامل مرکز کنترل کننده، شستیها، کاشفها، صفحه نمایشگر و وسایل هشدار دهنده میباشد. این ادوات از برق شهری تغذیه میکنند و مجهز به باتری نیز هستند.

ب: سیستم وایرلس یا بیسیم:

این سیستم به شکل بیسیم عمل مینماید. از به روزترین فناوری نوین و هوشمند بهره میبرد. بیشتر در جاهایی که سیم کشی سخت و دشوارست و امکان دسترسی به تمام نقاط مقدور نمیباشد کاربردیست. در ضمن در این مدل سیستم سیم کشی بین کنترل پنل و سایر دستگاهها انجام نمیشود. در بعضی مواقع این سیستم به رادیو متصل میشود.

ج: سیستم آدرس پذیر:

این سیستم هوشمنده و در آن از یک یا چند سیم کشی برای اتصال آشکارسازها استفاده میگردد. کنترل پنل با توجه به دستگاهی که به آن متصله موقعیت دقیق حادثه، آتش سوزی و وضعیت صحت و سلامت دستگاه را مشخص میکند. هر دستگاه مختص به یک نشانی یا شناسه است. سیستمهای آدرس پذیر در مقایسه با سیستمهای معمولی از انعطاف و سرعت بیشتری برخوردارند اما اجرا و استقرار آنها پرهزینه و پیچیده است. بیشتر در ساختمانهای تجاری و بزرگ پرکاربردند.

اجزای سیستم اعلام حریق

سیستم اعلام حریق متشکل از سه بخش اصلیست که مشتمل بر تجهيزات تشخيص حریق مثل دتکتورها، تجهيزات اعلام حريق مثل آژيرها، فلاشرها و پنل مرکزی که وظيفه ارتباط بين دتکتورها و تجهیزات اعلام حريق را عهده دارست، میباشد. حال که به سه بخش اصلی پرداختیم، اجزای دیگر سیستم اعلام حریق را معرفی میکنیم.

1- شستی اعلام حریق: معمولا شستی را در مسیرهای خروجی و پله هایی که به یک جای امن ختم میشود نصب میکنند که با شکستن طلق روی آن در مواقع حاد و ضروری آن را فشار میدهند. آن را با رنگی که واضح و قابل رویته و در فاصله 1.25 متری از سطح زمین تعبیه میکنند.

2- دتکتور حرارتی: این دتکتورها دارای آلیاژی هستند که نسبت به گرما حساس بوده و زمانی که دمای محیط بیش از حد گرم شود، سیستم اعلام حریق اول در حالت هشدار سپس شروع به عمل نمودن میکند.

3- دتکتور دود: این دتکتورها نسبت به دود و ذرات حساسیت نشان میدهند. این دتکتورها مشتمل بر دو نوع میباشند: مدل یونیزاسیون که در برابر ذرات کوچک واکنش داده و خطر را اعلان و مدل اپتیکال که نسبت به ذرات بزرگتر هم حساسیت دارد و اعلام خطر میکند.

4- تجهیزات هشدار دهنده: عموما در مکانهایی کارایی دارند که سر و صدا عامل اصلی مشکلاتشان میباشد. در دو شکل بصری و سمعی آن ها میسازند. در بعضی ساختمانها هم از شکل صوتی بهره میبرند.

5- پنل کنترل مرکزی: این پنل وجود هرگونه نقص در سیستم و وضعیت حریق را نمایان میسازد.

6- آژیرها: وسیله شنیداری هستند که با بهره گیری از صوت یا صدا حریق را اعلان میکنند. نصب آژیر به شکل سقفی یا دیواری انجام میگیرد و متشکل از دو پل منفی و مثبته.

نحوه کار سیستم اعلام حریق

سیستمهای اعلام حریق بطور اتوماتیک کار میکنند. ابتدا سیگنالها، دود و آتش را از طریق سنسور دریافت و سپس به کنترل پنل دستگاه اعلام کرده، سپس سیستمهای اطلاع دهنده فعال شده و آژیرها به صدا در میآیند و اطلاع رسانی انجام میگیرد. پس از اطلاع رسانی سیستم اعلام حریق به طور خودکار با آتشنشانی تماس حاصل کرده تا نیروهای امدادی هر چه سریعتر خود را به محل حادثه برسانند.

کاربرد اعلام حریق

کاربرد سیستم اعلام حریق به این دلیلست که ما را از خطر آگاه میسازد. در واقع سیستم مطلع کننده آن، ما را از وقوع حوادثی چون آتش سوزی آگاه میسازد. باعث حفظ جان و مال افراد و ساکنین میشود. مهمترین چیزی که بایستی به آن توجه کرد نصب درست و اصولی آنست.

دتکتور اعلام حریق چیست؟

دتکتور وسیله ایست که وقوع آتش سوزی و حریق را قبل از توسعه آن کشف و شناسایی میکند. خبردار شدن زود هنگام از حریق باعث حفظ جان و مال افراد میشود. چرا که سریع تر میتوانند مکان را تخلیه کنند و با حضور به موقع ماموران آتش نشانی از گسترش آتش جلوگیری و عملیات اطفاء انجام میگیرد. دتکتورهایی که آلارم دارند بسیار موثرند زیرا با ارسال سیگنال به ایستگاههای آتش نشانی طراحی شده اند. کلیه دتکتورهای سیستم اعلام حریق در گروه‌های دتکتور دود، حرارت، منو اکسید کربن، شعله و دتکتور ترکیبی قرار میگیرند. لازمه متخصصان مربوطه که از مهارت و دانش خاصی برخوردارند و دوره های آن را گذرانده اند این دتکتورها را با دقت نصب کنند، در غیر اینصورت به درستی عمل نمیکنند.

انواع دتکتورهای اعلام حریق:

دتکتور دودی

بیشترین کاربرد را در بین تمام دتکتورها دارند و برای شناسایی و تشخیص دود ناشی از آتش استفاده می شوند. به ابتدایی ترین دودها واکنش نشان میدهند. در مکانهایی که به طور طبیعی دود وجود دارد مثل آشپزخانه و پارکینگ فاقد کارایی اند و فقط در جاهایی که آلودگی متوسطه مورد مصرفند. در سیستم اعلام حریق پوشش دهی دتکتور دودی حداکثر 100 متر مربع و شعاع پوشش دهی آن 7.5 متره. محل نصب دتکتور دودی از اسپرینکلر باید حداقل 60 سانتیمتر باشد.

نبایدهای دتکتورهای دودی:
- حتما در ارتفاع کمتر از 10.5 متر نصب شوند.
- نباید بیشتر از 10.6 متر از هم فاصله داشته باشند.
- نبایستی نزدیک دریچه های هوا قرار گیرند و حداقل باید 1 متر فاصله داشته باشند.

انواع دتکتور دودی:
- یونیزاسیون (نقطه ای)
- نوری یا فتوالکتریک (نقطه ای)
- بیم دتکتور (خطی، لیزری)
- مکشی
- کانالی (داکت دتکتور)
این دتکتورها در سیستم اعلام حریق اتاق خواب، هتل، فروشگاه، بیمارستان، محل کار، اماکن زیارتی و کتابخانه بیشتر نصب میشوند.

دتکتور حرارتی

این آشکارساز نسبت به حرارت ناشی از آتش واکنش نشان میدهد. بیشترین حرارت و گرمای جاذب توسط این دتکتور حاصل حرارت و گازهای داغیست که زیر سقف تجمیع و فضای اتاق را اشغال نموده. دمای کارکرد دتکتورهای حرارتی 65 درجه است، بهتره روی سقف نصب شوند و بیش از 10 سانتیمتر با دیوار فاصله داشته باشند.

انواع دتکتور حرارتی:
- حرارتی ثابت
- افزایشی
- خطی
- ترکیبی

دتکتور گازی یا مونوکسیدکربن

این آشکارساز نشت گاز مونوکسیدکربن و گازهای سمی در فضا را به سرعت شناسایی مینماید و قبل از وقوع حادثه و این که خطری برای شما به وجود بیاید توسط آژیری که روی آن نصبه به شما خبر خواهد داد. در دو نوع پرتابل و ثابت موجوده. سنسور این دتکتور نسبت به گاز مونوکسیدکربن بسیار حساس بوده و در صورت انتشار کمی از گاز در محیط آلارم میدهد. نصب این دتکتور به حدی ضروریست که سازمان آتش نشانی از سال 93 به بعد برای ساختمانهای نوساز آن را الزامی کرده و تا زمانی که نصب نشود پایان کار صادر نمیکند.

دتکتور شعله

این دتکتور همانطور که از نامش پیداست برای شناسایی شعله و آتش سوزی تعبیه شده. در نصب این دتکتور زاویه بسیار مهمه و بایستی با زاویه 120 درجه نصب بشود. برای خاموش نمودن سیستم اشتعال هم کاربردیست. این آشکارساز مشتمل بر دتکتور شعله ای UV، مادون قرمز، فرابنفش و مادون قرمز، مادون قرمز دوگانه، مادون قرمز سه گانه میباشد. دتکتور شعله در پمپ بنزین و گاز، اتاق رنگ، محل ذخیره سوخت، نیروگاههای برق و اتمی، انبار مواد محترقه، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و غیره کاربردیست.

دتکتور ترکیبی

در واقع یک مولتی دتکتوره که حاوی دو یا چند سنسور متفاوت برای شناسایی آتشست. به محض حس دود، گرما و CO آلارم میدهد. شامل دتکتور مولتی متعارف و دتکتور ترکیبی آدرس پذیرست.

مزایای دتکتور ترکیبی:
- چراغ نمایش دهنده وضعیت دارد.
- در آن میزان دود، حرارت و دمای هشدار قابل تنظیمه.
- دارای طول عمر بالا.
- قابلیت مصرف جداگانه به دو صورت دتکتور دود و یا دتکتور حرارت را داراست.
- به کاهش هشدارهای دروغین کمک مینماید.

شستی اعلام حریق چیست

یکی از اجزای سیستم اعلام حریق شستی اعلام حریقه که از یک میکروسوئیچ تشکیل شده که با فشار دادن آن افراد از وقوع حریق مطلع خواهند شد. در مکانهایی نصب میگردد که به راحتی در دسترس بوده مثل راهروها و دربهای خروجی، قسمتهای خروجی و محل اجتماعات. این دستگاهها دارای یک تعامل فیزیکی اند که این تعامل با شکستن شیشه یا اهرم فعال میشود.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره با کارشناسان ایمن تیک تماس بگیرید.