ایمن تیک / مرکز کنترل فنی و ایمنی ساختمان

از مهمترین قسمتهای طراحی هر ساختمان نورپردازی ساختمان میباشد. ساختمانی که فاقد نورپردازیست، هیچ هویتی و حضوری در شب نخواهد داشت. در واقع با نورپردازی مناسب میتوان جلوه ای تازه به ساختمان بخشید. با بکارگیری انواع نورپردازی میتوان زیبائی ساختمانها را چند برابر کرد. در واقع چگونگی اجرای نورپردازی طبیعی یا مصنوعی یک هنرست و به نوعی کیفیتهای متفاوتی از نور را در بخشهای مختلف ساختمان نمایان میکند. سازماندهی نورپردازی در یک پروژه از موارد مهم برای زندگی افراد و ساکنان آنست.
در نورپردازی ساختمان از نور مصنوعی برای افزایش کیفیت فضاها و زیباسازی آنها بیشتر استفاده میگردد. قبلا نور را برای دیدن اشیاء و روشنایی محیط به کار میبردند. اما امروزه با نورپردازی طرحهای زیبا و خلاقانه پدید میآورند و علاوه بر روشنایی، جذابیت و زیبایی خاصی به فضا میدهند. در واقع درک اینکه نور چگونه عمل میکند و به سطوح و متریالهای مختلف چگونه واکنش میدهد مهمست. در گذشته نورپردازی تنها مختص ساختمانهای بزرگ تجاری، تفریحی و اداری بود. اما امروزه شامل ویلاها، ساختمانهای مسکونی، رستورانها، تالارها، بانکها و غیره نیز میباشد.
هر فضایی با توجه به شرایط خودش لازمست نورپردازی بشود، مثلا در محیطهای باز مثل ویلا یا باغ بایستی چراغهایی با مقاومت بالا برای جلوگیری از خرابی در مقابل باد و بارش باران به کار برد. از سوی دیگر در نورپردازی فضای داخل ساختمانها میتوان چراغها و لامپهای مختلفی را کنار هم بکار برد.
بشر امروز به زندگی خود اهمیت بیشتری میدهد و وقت و هزینه زیادی میگذارد تا محیط کار یا استراحت خودش را دیزاین کند. در کنار این طراحی و دیزاین جذاب نورپردازی از اهمیت زیادی برخوردارست. اجزا نورپردازی ساختمان اگر در جای مناسب خودش قرار نگیرند فضا را بی روح جلوه میدهند. اما اگر در جای مطلوب خود باشند نقشهای دلپذیری از نور به وجود میآورند و فضا زیباتر خواهد شد.

انواع نورپردازی ساختمان

نورپردازی ساختمان به دو بخش تقسیم میگردد:

الف- نورپردازی بیرونی

این نورپردازی به دو بخش نورپردازی نما و نورپردازی محوطه (فضای سبز) تقسیم میگردد.

1- نورپردازی نما:

اگر شما نمای زیبایی طراحی کرده باشید برای جلوه کامل آن در شب، واجبست یک نورپردازی مناسب طراحی و اجرا کنید. در حقیقت ساختمانی که نورپردازی نما ندارد، یک ساختمان مرده است. جدا از دیدگاه معماری از دید شهرسازی نیز نورپردازی ساختمان بسیار مهمست و تاثیر بسیار زیادی بر نما و منظر شهری میگذارد. در طراحی نورپردازی نما اگر منظره رنگ ساختمان مهم میباشد لازمست منبع نوری به کار بگیرید که رنگدهی خوبی دارد. این نورپردازی از موارد بسیار مهم در ساختمان میباشد و عواملی چون مصرف انرژی، رنگ نور، شدت نور و جهت نورپردازی در ایجاد مکانی رویایی موثر هستند.
در نمای ساختمان میتوان از نور سفید و نور آبی بهره برد، زیرا این نورها با اکثر رنگها تناسب داشته و هارمونی زیباتری را تشکیل میدهند. کاربرد صحیح و هدایت درست نور در نما نیز لازمست به درستی صورت پذیرد. نورپردازی نادرست نه تنها به زیبا شدن نما کمکی نمیکند بلکه بیشتر باعث آزار و اذیت و بهم ریختگی ساختمان خواهد شد. بنابراین لازم نیست که نورپردازی ساختمان کلی اجرا شود، قسمتهای مشخص نیز میتواند نظر افراد را جلب کند و سبب زیبایی ساختمان گردد.

2- نورپردازی حیاط و فضای سبز:

با نورپردازی معقول محوطه و فضای سبز، آرامش بیشتری را در محیط بیرونی ساختمان خودتان حاکم مینمایید. در هنگام شب نورپردازیهای زیباتر، شکوه خاصی به محوطه و فضای سبز ساختمانتان میبخشد. برای نورپردازی ساختمان خودتان لازم نیست حتما متحمل هزینه های گزاف و لامپها و وسایل گران قیمت شوید. به راحتی میتوانید با بهره گیری از چراغهای متحرک شارژی، ریسه ای، فانوس و شمع محوطه و فضای سبز خانه تان را زیباتر کنید.

ب- نورپردازی داخلی

نورپردازی ساختمان نقش بسزایی در طراحی داخلی و دکوراسیون منازل دارد. در طراحی منازل دیوارها و سقف نقش کلیدی بعنوان بستر نورپردازی ایفا میکنند. طراحان دکوراسیون به خوبی از اهمیت نورپردازی در منازل مطلع هستند. نورپردازی داخلی شامل موارد زیر است:

1- نورپردازی آشپزخانه

آشپزخانه از اصلی ترین بخشهای خانه است پس لازمست پرنور باشد. در آشپزخانه از یک نور سقفی (ترجیحا لوستر) کمک بگیرید. به کابینتها، کشوها، سینک ظرفشویی و کانتر آشپزخانه توجه کنید و برای داشتن فضایی گرم و صمیمی در آشپزخانه میتوانید لامپهایی با نور گرم نصب نمایید.

2- نورپردازی سالن پذیرایی

در سالن پذیرایی نورپردازی بایستی متناسب با فضا انجام پذیرد. سالن پذیرایی نباید زیاد روشن و پرنور باشد زیرا روشنایی بیش از حد آرامش را از بین میبرد. نورپردازی اصولی بر روی میز پذیرایی سبب جلب نظر مهمانان و زیبا شدن فضا خواهد شد. پیشنهاد میکنیم در سایر قسمتهای سالن پذیرایی نورهای غیر مستقیم را به کار گیرید زیرا نور مستقیم در سالن پذیرایی خیلی خوشایند نیست.

3- نورپردازی اتاق خواب

نورپردازی اتاق خواب بایستی بسیار آرامش بخش و تسکین دهنده انجام پذیرد. بهترین گزینه برای این فضا چراغ آباژورست. در صورت نصب لوستر در اتاق خواب، نور آن نباید به شکل مستقیم به چشم بتابد. رنگ مطلوب برای اتاق خواب رنگیست که متمایل به نور خورشیدست.

4- نورپردازی اتاق غذاخوری

بهترین نور برای اتاق غذاخوری نور طبیعیست. چراغ روشنایی لازمست دقیقا بالای میز غذاخوری نصب شود تا سطح میز روشن گردد. میتوانید از چراغهای متحرک هم برای نورپردازی فضای اتاق غذاخوری کمک بگیرید.

5- نورپردازی سرویس بهداشتی

برای سرویس بهداشتی چراغهایی که نور طبیعی تولید میکنند بسیار مناسب ترند. نصب لامپهایی با نور سفید یا نوری که نزدیک به نور خورشیدست در سرویس بهداشتی گزینه مناسب تریست. نور در سرویس بهداشتی بهترست در محلی نصب بشود که سایه کمتری بر روی صورت ایجاد نماید.

اصول نورپردازی نمای ساختمان

قبل از اجرای نورپردازی نما واجبست یکسری اصول را رعایت بفرمائید:

•  در نورپردازی نما رنگهای آزار دهنده را بکار نبرید.
•  نورپردازی نما نباید مزاحمت برای ساختمانهای کناری ایجاد نماید.
•  اگر شدت نور کم باشد باعث کم ‌جلوه بودن نما و اگر زیادست علاوه بر ایجاد آلودگی نوری، موجب نمایان‌ شدن عیبهای نما نیز خواهد شد.
•  در نمای ساختمان باید از شدت نور متعادل استفاده شود زیرا جلوه ساختمان را حفظ کرده و زیبایی بیشتری به نما میدهد.
•  شدت نورهای نما نبایستی باعث اذیت و آزار عابران بشود و همچنین برای ساکنین ساختمانها تکراری و خسته‌ کننده نباشد.
•  از نظر زیبا شناسی، انتخاب جهت نورپردازی ساختمان بسیار مهمست. نور نما به هیچ عنوان نباید به فضای داخل ساختمان وارد شود و ساکنین را آزار دهد.
•  رنگ نور نما و رنگ مصالح و متریال بکار رفته در نما باید با هم متناسب، هماهنگ و در یک طیف رنگی قرار داشته باشند تا با قرارگیری در کنار یکدیگر زیباتر و یکپارچه بنظر برسند.
•  جهت نور نما باید به شکلی باشد که با تابیده ‌شدن نور به قسمتهای برجسته ساختمان، سایه ‌ای بر روی بخشهای دیگر آن تشکیل نشود چرا که این موضوع به زیبایی ساختمان آسیب بسیاری وارد میکند.
•  منبع نور نباید مشخص شود تا افرادی که به ساختمان نگاه میکنند نوری یکپارچه را ببینند. منبع نور حتما از دید افرار پنهان گردد زیرا در غیر اینصورت نمای ساختمان مشکل پیدا میکند و ظاهری نامرتب به خود میگیرد.
• برای صرفه جویی و کاهش هزینه های مصرفی برق حتما به جای کل نما، قسمتی از نما را نورپردازی کنید.
• تمام لامپها و المانهای نورپردازی ساختمان باید قابلیت سرویس و تعویض داشته و دور از دسترس نباشند.
• چراغها و تجهیزات نورپردازی واجبست طوری ساخته شوند که در برابر شستشو و یا بارش برف و باران مقاومت کافی داشته و عایق رطوبت باشند.

دسته بندی نورپردازی ساختمان

نورپردازی ساختمان به سه دسته کلی تقسیم میشود:

الف) نورپردازی طبیعی:

کیفیت نور طبیعی در برابر نور مصنوعی بسیار بالاست، اما با توجه به ساعات مختلف روز نور طبیعی متغیر میباشد. نوری که از پنجره ها وارد فضای ساختمان میشود با استفاده از پرده تعدیل شده و به میزان مورد نیاز فضا را روشن مینماید. ساخت بناهای مختلف واجبست به نحوی صورت پذیرد که نور طبیعی از طریق پنجره و یا نورگیر وارد فضای داخلی ساختمان بشود.

ب) نورپردازی مصنوعی:

در شب بعلت عدم نور طبیعی از المانهای روشنایی برای انجام فعالیتها کمک میگیریم. در واقع نورپردازی مصنوعی به بهره گیری از نوری غیر از نور طبیعی خورشید اشاره دارد.

ج) نورپردازی هوشمند:

در دنیای مدرن امروز با پیشرفت علم و تکنولوژی نورپردازی ساختمان به شکل هوشمند اجرا میشود. سیستم روشنایی هوشمند این امکان را برای ساکنین فراهم مینماید تا با استفاده از نرم افزار نصب شده بر روی گوشی موبایل یا لب تاپ بتوانند روشنایی ساختمان را کنترل کنند. این نرم افزارها شدت نور لامپها و یا حتی رنگ آنها را تغییر میدهند و از راه دور و خارج از ساختمان نیز میتوانند کنترل نورپردازی را بر عهده بگیرند.

روشهای مختلف نورپردازی نمای خارجی ساختمان

• نورپردازی خشن:

این روش بهترین راه برای نمایش بافتهای کوچک و سطوح ریز معماری در نمای ساختمانست. با این روش نمیتوان سطح گسترده و زیادی از نمای ساختمان را نشان داد. وسایل و ابزارهای نورپردازی مخصوص این مدل، دقیقا روی همان بخشهای حائز اهمیتی که قرارست مورد توجه باشند نصب میشوند.

• نورپردازی از داخل و خارج:

این روش نورپردازی ساختمان عموما در کنار بازشوها مانند دربهای ورودی و خروجی، روی نرده بالکنها، پنجره ها و روی عناصری که روی نمای خارجی ساختمان قرار دارند صورت میگیرد. این مدل نور پردازی ظاهر بیرونی ساختمان را شیک، جذاب و چشمگیر میکند به همین علت طراحی و شیوه اجرای آن بسیار اهمیت دارد. توصیه میشود در این مدل نورپردازی ساختمان، منابع نوری را زیر پنجره ها به کار نبریم زیرا بیش از حد موجب جلب نظر آنها شده و حریم شخصی افراد و ساکنین را از بین میبرد.

• نورپردازی یکدست:

نورپردازی نرم و یکدست عموما از یک نقطه در کنار نمای ساختمان انجام میپذیرد. در این طریق سطح وسیعی از نمای ساختمان به شکل یکدست و در طیف گسترده روشن می گردد.

• نورپردازی تاکیدی یا منطقه‌ ای:

در این روش نورپردازی ساختمان، ستونها و پنجره‌ها و بالکنها از جمله مناطقی هستند که با تاکید بیشتر روی آنها یک هارمونی کلی از نمای ساختمان به نمایش در میآید. با انتخاب این مدل نورپردازی نقش ماندگاری در ذهن بیننده به جا خواهید گذاشت.

انواع چراغ و تجهیزات نورپردازی ساختمان

از جمله چراغهای پرکاربرد در نورپردازی ساختمان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- چراغهای LED دکوراتیو و رنگی
- ریسه‌های نوری خطی
- پرژکتورها
- چراغهای دفنی
- جت لایت‌ها
- وال واشرهای دیواری LED

• چراغ زمینی یا دفنی:

این چراغ از پرکاربردترین چراغها برای نمای بیرونی ساختمانهاست. حتی برای فضاهای عمومی و داخلی و حیاط منازل نیز به کار برده میشود. این چراغ درون زمین جا گرفته و برای برجسته کردن المانهای گوناگون محیط به کار میرود. نور این چراغ به گونه ایست که به اجسام میتابد و سبب تشکیل سایه روشنهای بسیار زیبا شده و زوایای 120 تا 150 درجه را پوشش میدهد. چراغهای زمینی طول عمر بالایی دارند و اجرا، تعمیر و نگهداری آنها به صرفه است. با توجه به موقعیت و مکانی که در آن نصب میشوند در مقابل نفوذ آب و خش مقاوم اند.

• چراغ وال واشر:

چراغ وال واشر نوع دیگری از پرکاربردترین انواع چراغست و برای نورپردازی دیوارهای صاف به کار میرود. این چراغ نور یکنواختی تولید کرده و در نورپردازی ساختمان های مرتفع کاربرد فراوانی دارد. چراغ وال واشر از قرار گرفتن تعدادی از لامپهای کوچک کنار هم به وجود میآید. میزان پرتاب و مقدار نور این چراغ متفاوتست و جهت و زاویه تابش نور در این مدل چراغ قابل کنترلست. این چراغ به دلیل توان مصرفی پایین در صرفه جویی برق موثر بوده و در هر گونه شرایط جوی، ضربه و رطوبت دارای مقاومت بالاییست.

• چراغ جت لایت:

چراغ جت لایت نوعی نورافکن پایه دارست که روی زمین یا هر سطح دیگری نصب میگردد. این چراغ نور را به شکل خط با شتاب بالا به طرف بالای ساختمان میتاباند. جنس و بدنه چراغ جت لایت طوری تعبیه شده که در برابر بارش شدید برف و باران، سرما، گرما، خوردگی و نور آفتاب بسیار مقاومست. اگر برای نورپردازی ساختمانتان به نور ستونی شکل با برد زیاد نیاز دارید حتما از چراغ جت لایت کمک بگیرید.

• چراغ نور افکن یا پرژکتور:

در مدلهای جدید چراغ پرژکتور لامپهای LED مصرف میشوند به همین خاطر نوردهی بیشتری نسبت به مدلهای قبلی دارند. عموما در فضاهای باز و وسیع که به نور زیادی نیاز دارند بکار گرفته میشوند مثل نورپردازی نمای یک کاخ یا یک استادیوم ورزشی. توان این چراغها متناسب با فضایی که قرارست به کار گرفته شوند انتخاب میگردد. زمانیکه ما میخواهیم یک بنر تبلیغاتی را روشن کنیم بایستی سراغ چراغهایی با توان کمتر برویم.

• ریسه‌ های نوری خطی:

در ریسه نوری خطی نیز از لامپهای LED بهره میبرند. این ریسه ها دور تا دور پنجره، نرده و قسمتهای دیگر ساختمان به کار میروند. ریسه های نوری خطی به دلیل تنوع بالا در طرح و رنگ برای هر سلیقه ای مناسبند و منظره خاص و چشم نوازی به نمای ساختمان میبخشند. در بکارگیری ریسه ها در نورپردازی ساختمان این نکته را به خاطر بسپارید که نورشان به داخل خانه نتابد تا موجب اذیت ساکنین گردد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره با کارشناسان ایمن تیک تماس بگیرید.